ระบบทางเดินอาหาร

ระบบทางเดินอาหาร หรือเรียกย่อว่า ระบบจีไอ (Gastrointestinal system)  ประกอบด้วยอวัยวะต่างๆมากมาย ได้แก่ หลอดอาหาร กระเพาะอาหาร ลำไส้เล็ก ลำไส้ใหญ่ และทวารหนัก ซึ่งการใช้ชีวิตประจำวันในปัจจุบัน หลายคนอาจเจออาการผิดปกติในระบบทางเดินอาหารมาบ้าง โดยเฉพาะถ้าเราปฏิบัติตัวเสี่ยง หรือกินอาหารไม่ระวัง ตามใจตัวเองมากเกินไป เช่น

• กินอาหารไม่สะอาด สุกๆ ดิบๆ หรืออาหารค้างอาหารแช่แข็งที่ไม่ปรุงให้สุก
• เคี้ยวอาหารไม่ละเอียด
• กินอาหารแต่ละมื้อในปริมาณมากเกินไป
• กินอาหารรสจัด
• กินอาหารขาดใยอาหาร
• ความเครียด ดื่มเหล้า สูบบุหรี่

อาการเกี่ยวกับระบบทางเดินอาหาร มีมากมาย และเกิดจากหลายสาเหตุ หลายอาการอาจต้องปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกร และอีกหลายอาการถ้าเราปรับเปลี่ยนพฤติกรรม กลับมากินอาหารที่ถูกสุขลักษณะ ถูกวิธี หรือรับประทานอาหารสมุนไพรช่วย ทั้งจากธรรมชาติหรือสกัด ก็อาจช่วยหรือบรรเทาอาการได้ ยกตัวอย่างอาการกรดไหลย้อน

โรคกรดไหลย้อน เกิดจากหลายสาเหตุ ได้แก่ หลอดอาหารส่วนปลายมีการคลายตัวอย่างผิดปกติ ความดันของหูรูดของหลอดอาหารส่วนปลายลดลงต่ำกว่าปกติ หรือกระเพาะอาหารหรือหลอดอาหารบีบตัวอย่างผิดปกติ รวมถึงพันธุกรรมด้วย ในคนบางคน หูรูดหลอดอาหารทำงานได้น้อยพฤติกรรมบางอย่างของผู้ป่วยเป็นปัจจัยเสริมให้เกิดโรคกรดไหลย้อนได้ด้วย เช่น รับประทานอาหารเสร็จอิ่ม ๆ หรือรับประทานอาหารเสร็จยังไม่ถึง 4 ชั่วโมงแล้วนอน สูบบุหรี่ ดื่มสุรา หรือเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์ น้ำอัดลม รับประทานอาหารประเภทของทอด ของมัน หรืออาหารที่มีรสเปรี้ยวจัดเผ็ดจัด

ภาวะของโรคกรดไหลย้อน แบ่งออกเป็น 3 ระดับ

• ระดับแรก ผู้ป่วยมีภาวะกรดไหลย้อนบ้างในบางครั้ง เป็นบ้าง ไม่เป็นบ้าง แล้วก็หายไป ไม่มีผลต่อสุขภาพมากมาย
• ระดับสอง ผู้ป่วยจะมีอาการกรดไหลย้อนขึ้นมาเฉพาะที่บริเวณหลอดอาหาร
• ระดับสาม ผู้ป่วยมีกรดไหลย้อนจากกระเพาะอาหารมาก จนไหลขึ้นไปถึงกล่องเสียงหรือหลอดลม

ข้อแนะนำการปรับเปลี่ยนพฤติกรรม หลังจากรับประทานอาหารทันที พยายามหลีกเลี่ยงการนอนราบ การออกกำลัง การยกของหนัก การเอี้ยวหรือก้มตัว หลีกเลี่ยงการรับประทานอาหารมื้อดึก อย่างน้อยภายในระยะเวลา 3 ชั่วโมงก่อนนอน รับประทานอาหารที่มีไขมันต่ำ หรืออาหารที่มีรสจัด เช่น เผ็ดจัด เปรี้ยวจัด เค็มจัด หวานจัด เป็นต้น

อาหารเพื่อสุขภาพกระเพาะอาหาร

• คาร์โบไฮเดรตเชิงซ้อน แหล่งอุดมของเส้นใยหรือไฟเบอร์ ซึ่งจะดูดซับน้ำในกระเพาะทำให้ย่อยอาหารได้เร็วขึ้น
• ไขมันไม่อิ่มตัว เพิ่มประสิทธิภาพกระเพาะอาหาร ช่วยกระตุ้นระบบเผาผลาญในร่างกาย
• โปรตีนจากปลาช่วยในการดูดซึม เนื่องจากโปรตีนจากปลาย่อยง่าย กระเพาะดูดซึมได้เร็ว
• ผัก วิตามิน เกลือแร่ ผักใบเขียว ผักที่มีเบตาแคโรทีนเยอะ
  • คะน้า อุดมไปด้วยวิตามินซี ช่วยบำรุงสายตา ต้านทานการติดเชื้อในกระเพาะอาหาร
  • ผักโขม มีวิตามินเอ กรดอะมิโน ช่วยลดความเสี่ยงต่อการเป็นมะเร็งกระเพาะอาหารได้
  • ปวยเล้ง โพแทสเซียมสูง ช่วยความคุมความดันให้เป็นปกติ ทั้งยังช่วยให้การขับถ่ายดีขึ้น
  • ฟักทอง ในเนื้อของฟักทองอุดมไปด้วยฟอสฟอรัส วิตามินซี และมีกากใยสูง
  • มะเขือเทศ มีวิตามินอี วิตามินซี โพทัสเซียม ช่วยให้แผลในกระเพาะอาหารหายเร็วขึ้น
  • มะละกอ วิตามินซีและเบต้าแคโรทีนสูง ที่ช่วยในการขับถ่าย และรักษาแผลในกระเพาะอาหาร
• ขมิ้นชันสกัด เป็นสมุนไพรที่มีฤทธ์ช่วยเรื่องกรดไหลย้อน แต่การบดเป็นผงจะละลายน้ำยาก ควรสกัดเคอร์คุมินออกมาดีกว่า
• โปรไบโอติกส์ คือเชื้อแบคที่เรียที่มีประโยชน์และมีอยู่ในร่างกายของเรา โปรไบโอติตส์ในระบบทางเดินอาหารจะช่วยเรื่องการย่อยและดูดซึมสารอาหารที่จำเป็นต่อร่างกาย ช่วยเรื่องขับถ่าย ดีต่อผู้ที่มีปัญหาลำไส้ ตลอดจนช่วยลดน้ำหนัก ซึ่งบางครั้งร่างกายอาจเจอสภาวะแบคทีเรียในระบบทางเดินอาหารลดลง เช่น ความเครียด กินเหล้า สูบบุหรี่ .. เราอาจรับประทานอาหารที่มีโปรไบโอติกมาก เช่น นมเปรี่ยว กิมจิ ผักดอง โยเกิร์ตส์ เป็นต้น